7 วิธีป้องกัน ไข้เลือดออก “หน้าฝนนี้ ควรระวัง”

ไข้เลือดออก (Dengue fever) เป็นโรคติดต่อชนิดหนึ่ง โดยมียุงลายเป็นพาหะนำโรค หากติดเชื้อครั้งแรก อาการมักไม่รุนแรงมาก แต่ถ้าหากติดเชื้อครั้งที่ 2 แล้วต่างสายพันธุ์จากครั้งแรกมักมีอาการรุนแรงมากอาจถึงขั้นเสียชีวิตได้

ยุงลายเป็นพาหะตัวร้ายของไข้เลือดออกทางที่ดีที่จะป้องกันโรคไข้เลือดออกในเบื้องต้น คือการป้องกันตัวเองและคนรอบข้างไม่ให้โดนยุงกัด โดยเฉพาะยุงลาย ถ้ากำจัดลูกน้ำยุงลายบริเวณรอบ ๆ บ้านได้จะยิ่งดี

ยุงลายที่กัดเราแล้วจะทำให้เป็นโรคไข้เลือดออกมีเฉพาะยุงลายตัวเมียเท่านั้น เพราะยุงลายตัวเมียต้องการโปรตีนจากเลือดเพื่อสร้างไข่ และมักจะออกหาเหยื่อในช่วงกลางวันมากกว่ากลางคืน ฉะนั้นช่วงกลางวันจึงเป็นช่วงเวลาอันตรายที่ต้องเลี่ยงไม่ให้ถูกยุงกัดมากที่สุด แต่ทั้งนี้ช่วงเวลาไหน ๆ ก็อย่ายอมให้ยุงมาดูดเลือดเลยน่าจะปลอดภัยกว่า

วิธีที่ 1 ป้องกันการถูกยุงกัด

ยุงลายมักออกหากินในเวลากลางวัน จึงควรใช้ยากันยุงที่ผลิตจากสารสกัดธรรมชาติเพื่อป้องกันยุงกัด

ถ้าบ้านใครมียุงเยอะ ก็ควรที่จะเลือกป้องกันไม่ให้ยุงกัด เพื่อหลีกเลี่ยงการเป็นไข้เลือดออก โดยการทาโลชั่นกันยุง หรืออาจจะใช้สเปรย์ตะไคร้หอม ก็จะเป็นการช่วยป้องกันยุงกัดได้อีกวิธีหนึ่ง หากไม่ต้องการทาโลชั่น แนะนำให้ฉีดยากำจัดยุงทิ้งไว้ในห้องสักพัก เพื่อที่จะกำจัดยุงที่บินว่อนอยู่ แต่หลังจากที่ฉีดยากำจัดยุงแล้ว เราไม่ควรที่จะนั่งเล่นอยู่ในห้อง เพราะอาจทำให้รู้สึกเวียนหัวได้

วิธีที่ 2 ใช้ยากันยุงที่มีสารไล่แมลง

ยากันยุงเป็นอีกทางเลือกหนึ่งในการป้องกันยุงกัดและอาจเกิดเป็นไข้เลือดออก ได้ หากอาศัยอยู่ในสภาพอากาศร้อนชื้นที่เหมาะแก่การเพาะพันธุ์ของยุงและเสี่ยงเกิดโรคที่มียุงเป็นพาหะหลายชนิด ทว่าสารเคมีสังเคราะห์หรือแม้แต่สารสกัดจากธรรมชาติที่เป็นส่วนประกอบในยากันยุงนั้น นอกจากไม่เป็นมิตรกับยุงแล้ว อาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพของผู้ใช้ได้เช่นกัน 

การเลือกซื้อยากันยุงให้เหมาะสมกับการใช้และศึกษาวิธีใช้อย่างถูกต้องจึงถือเป็นสิ่งสำคัญ ยากันยุงที่มีส่วนผสมของสารในกลุ่มไพรีทอยด์ (Pyrethroids) เช่น แอลเลอทริน (Allethrin) ออกฤทธิ์โดยไปรบกวนการทำงานของระบบประสาทของยุง ทำให้ยุงเป็นอัมพาตอย่างรวดเร็ว มักพบในยาจุดกันยุง ซึ่งสารดังกล่าวจะถูกปล่อยออกมาในรูปของควัน

วิธีที่ 3 นอนในมุ้งหรือติดมุ้งลวดตามบ้าน

โรคนี้เกิดขึ้นได้ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ และมักระบาดในฤดูฝน เพราะมียุงเพิ่มมากขึ้น ยุงลายอาศัยอยู่ในภายในบ้านและรอบ ๆ บ้าน ชอบดูดกินเลือดคนเวลากลางวัน ผู้ป่วยที่ติดเชื้อไข้เลือดออกอาจมีอาการเพียงเล็กน้อย หรืออาจจะเกิดอาการรุนแรงจนเสียชีวิต

เพื่อป้องกันยุงลายเข้ามาในที่อยู่อาศัย ควรนอนในมุ้งหรือติดมุ้งลวดเพื่อป้องกันยุงเข้ามาในบ้าน หลีกเลี่ยงการอยู่บริเวณมุมอับชื้น ทายากันยุงที่สกัดจากพืชธรรมชาติ

วิธีที่ 4 หลีกเลี่ยงการอยู่บริเวณมุมอับชื้น

หลีกเลี่ยงการอยู่บริเวณมุมอับชื้น ซึ่งเป็นที่ซ่อนตัวของยุงลาย วิธีป้องกันและควบคุม ไข้เลือดออก

1. ป้องกันยุงลายกัด ยุงลายมักจะกัดคนในเวลากลางวัน ควรนอนในมุ้งหรือติดมุ้งลวดเพื่อป้องกันยุงเข้ามาในบ้าน หลีกเลี่ยงการอยู่บริเวณมุมอับชื้น ทายากันยุงที่สกัดจากพืชธรรมชาติ
2. กำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลายให้หมดไป ยุงลายจะเพาะพันธุ์ในน้ำใส ในภาชนะที่เก็บน้ำใช้ในบ้าน เช่น โอ่งน้ำ ถ้วยรองขาตู้กันมด แจกันดอกไม้ ภาชนะนอกบ้านที่มีน้ำขัง เช่น ยางรถยนต์ การทำลายแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลายกระทำได้โดยภาชนะที่ใช้เก็บน้ำต้องมีฝาปิดให้มิดชิด ทำลายภาชนะที่ไม่จำเป็น เพราะอาจมีน้ำขังได้ ปล่อยปลากินลูกน้ำ เช่น ปลาหางนกยูงในภาชนะที่มีน้ำขังขนาดใหญ่ เช่น อ่างบัว เปลี่ยนน้ำในภาชนะเล็ก ๆ เช่น แจกันทุก 7 วัน

วิธีที่ 5 กำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลายพาหะของ ไข้เลือดออก

กระทรวงสาธารณสุข เผย 5 เดือนของปี 2562 พบผู้ป่วยเป็น ไข้เลือดออก แล้ว กว่า 20,000 คน เกินครึ่งเป็นเด็กนักเรียน ขอความร่วมมือผู้ปกครอง ครู กำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ลูกน้ำยุงลายในบ้านและโรงเรียนเพื่อป้องกันไข้เลือดออกช่วงเปิดเทอมและเข้าสู่ฤดูฝน

กำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย เช่น ปิดโอ่งน้ำ คว่ำอ่างน้ำ ถ้วย ชาม จานรองตู้กับข้าว อย่าให้มีน้ำขังอยู่ในภาชนะ แจกันดอกไม้ควรเปลี่ยนทุกสัปดาห์

วิธีที่ 6 ตะไคร้หอมช่วยไล่ยุง

ตะไคร้หอมช่วยไล่ยุง ตะไคร้มีกลิ่นหอมตรงระหว่างใบกับกาบ สามารถใช้เป็นยาทาไล่ยุง ไล่แมลง และยังไม่เป็นพิษต่อคนอีกด้วย โดยทุบตะไคร้หอมพอหยาบๆ 4-5 ต้น แล้วนำไปวางตามมุมอับกลิ่นน้ำมันที่ระเหยออกของตะไคร้หอมจะช่วยไล่ยุง

สมุนไพรพื้นบ้านที่เป็นที่รู้กันว่ามีสรรพคุณเป็นต้นไม้ไล่ยุงยอดนิยมเลยล่ะค่ะ เจ้าต้นตะไคร้หอมนี้มีความสูงประมาณ 1 เมตร เป็นประเภทพืชล้มลุก มีลักษณะใบเขียวเรียวยาวออกไปจากลำต้นเป็นกอ การปลูกต้นตะไคร้หอมทำได้ไม่ยาก เพียงปลูกลงดินโดยใช้เหง้าฝังดินลงไป หรือจะปลูกในกระถางก็ได้เพื่อความสะดวก ควรปลูกแล้วตั้งไว้เหนือลมสักเล็กน้อยเพื่อให้ลมพัดกลิ่นหอมระเหยไปรอบบริเวณบ้าน กลิ่นหอมของตะไคร้หอมนั้นเป็นกลิ่นที่หอมสำหรับเรา แต่สำหรับเจ้ายุงร้ายนั้นเรียกได้ว่าต้องขอบ๊ายบายหลบหนีกันไป ใครที่มีเวลาอาจจะเอาใบตะไคร้หอมประมาณ 4-5 ต้นมาทุบหรือขยี้ใบให้เกิดน้ำมัน ซึ่งจะเอามาวางทิ้งไว้ในห้อง หรือนำไปผสมกับดอกไม้อื่นๆแล้ววางไว้ก็ได้ กลิ่นหอมของตะไคร้หอมนี้จะช่วยไล่ยุงและแมลงอื่นๆไม่ให้มารบกวนเรา

วิธีที่ 7 ฉีดวัคซีนป้องกัน ไข้เลือดออก

ประเทศไทยได้ให้บริการวัคซีนป้องกันไข้เลือดออกในสถานพยาบาลภาคเอกชน แต่การใช้วัคซีนเป็นเพียงมาตรการหนึ่งในการควบคุมโรค ซึ่งต้องทำควบคู่ไปกับมาตรการควบคุมยุงพาหะ การเฝ้าระวังโรค และการดูแลรักษาผู้ป่วยด้วย ประชาชนยังต้องดูแลและป้องกันตนเองไม่ให้ถูกยุงกัด และร่วมกันกำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย โดยเริ่มจากบ้านของตนเอง ชุมชน และสถานที่สาธารณะต่าง ๆ

ฉีดวัคซีนป้องกันไข้เลือดออก ไข้เลือดออกสามารถพบได้ทุกกลุ่มอายุดังนั้นการฉีดวัคซีนป้องกันในผู้ที่อายุ 9-45 ปี จะสามารถป้องกันโรคไข้เลือดออกได้ โดยฉีดวัคซีนทั้งหมด 3 ครั้ง ก็สามารถควบคุมโรคไข้เลือดออกได้นาน 5-6 ปี